Martin Szentiványi

from Wikipedia, the free encyclopedia

Martin Szentiványi ( Hungarian Szentiványi Márton , Slovak. Martin Sentiváni ; born October 20, 1633 in Liptovský Ján (Slovak.), Szentiván (Hungarian) ; † March 5, 1705 in Tyrnau ) was a Hungarian Jesuit , professor at the University of Tyrnau , Encyclopedist and controversial theologian .

Life

Martin Szentiványi came from the noble Szentiványi family from Szentiván in Upper Hungary . In 1653 he entered the Jesuit order. He taught mathematics, philosophy, biblical exegesis, dogmatics and canon law at the Jesuit universities in Vienna  - there he was also the Regens des Pazmaneum for nine years  - Graz , Munich , Košice and finally at the Jesuit-run University of Tyrnau, where he was also dean of the philosophical and theological departments Faculty and was rector for seven years .

Szentiványi wrote in Latin ; many of his works were later translated into German, Hungarian and Slovak. His main work was the Curiosiora et Selectiora Variarum Scientiarum Miscellanea , which appeared in three volumes in 1689, 1691 and 1702 and contained treatises from the most varied of natural and human sciences. Among his other writings are numerous which seek to prove the truth of the Catholic faith against the teachings of the Protestant denominations. They are often stylized as the self-testimony of an anonymous convert who claims to be presenting the result of a long personal search for truth. The German translation of the Quinquaginta Rationes ("Fünffzig Motiva") was at times considered to be the work of Anton Ulrich von Braunschweig-Wolfenbüttel to justify his conversion. The identification of Szentiványi as the author of the anonymous controversial theological writings is thanks to the Jesuit Carlos Sommervogel .

Publications

Curiosiora et selectiora , title page of the first volume 1689
  • Curiosiora et Selectiora Variarum Scientiarum Miscellanea. In tres partes divisa ... . Three volumes, from 1689.
  • Dissertationes Septem, I. Physica curiosa de Plantis. II. De Feris. III. De Avibus. IV. De Piscibus. V. De Allodiaturae rebus. VI. De noxiis animalibus oeconomiae. VII. De Calendarii reformations . 1689.
  • Rectus modus Interpretandi Scripturam Sacram, Ex Secunda Parte, II. Decadis, Curiosorum & Selectiorum, Variarum Scientiarum, Miscellaneorum . 1696.
  • Summarium Chronologiae Hungaricae, Ex Secunda Parte III. Decadis Curiosorum ... . 1697.
  • Ratio Status Futurae Vitae, Seu Dissertatio, De Statu Futurae Vitae. Ex Parte Prima Decadis tertiae, Curiosorum ... . 1699.
  • Dissertatio Paralipomenica Rerum Memorabilium Hungariae. Ex Parte Prima Decadis tertiae, Curiosorum ... . 1699.
  • Quindecium dilemmata omnibus Dominis Acatholicis in Hungaria per xenio novi anni 1699 oblata . 1699
  • Continuatio Dissertationis Paralipomenonicae Rerum Memoriabilium Hungariae. Ex party I. Dec. III. Curiosorum ... . 1700.
  • Viginti Quatuor Dubia Pro Xenio Novi Anni MDCC. Pastoribus Augustanae & Helveticae Confessionis fiducialiter oblata . 1700.
  • Responsa Non Responsa ad quindecim dilemmas Omnibus Dominis Acatholicis In Hungaria Pro Xenio 1699 ... . 1700.
  • Hungaria in Immaculatam Conceptionem B. Mariae Virginis Magnae Dominae suae Credens et Jurans . 1701.
  • Dissertatio Haeresiologico-polémica, De Haeresiarchis, haeresibus, Et Fide Erroneis in Dogmatibus hoc saeculo Nostro ... . 1701. (Translation by Johann Lydl: Controversial Abhandlungen Der Ketzerey-Lehren . Tyrnau, 1703. Digitized and full text in the German text archive )
  • Solutiones Catholicae, sex praecipiorum fidei dubiorum Acatholicorum, contra veritatem fidei Romano Catholicae . 1701.
  • Lutheranicum nunquam et nusquam. Seu Intricatissima & insolubilis Questio. On? & Ubi? ac quando? Extiterit Lutherana Ecclesia Ante Martinum Lutherum . 1702.
  • Quinquaginta Rationes & Motiva Cur in tanta varietate Religionum & Confessionum Fidei in Christianitate moderno tempore vigentium, sola Religio Romano-Catholica, sit eligenda & omnibus alijs praeferenda . 1702
  • Solutiones Non Solutiones Cujusdam Pastoria Augustani Viginti Quatuor Dubiorum Catholicorum . 1703.
  • Analysis Seu Resolutio Duodecim Praecipuorum Erroneorum Dogmatum in Fide modernorum Acatholicorum . 1703.
  • Lutheranicum Nihil Ad Rem, Nihil Ad Propostium. Seu Ludicrae Responsiones cujusdani Lutherani Regio-Montani Academici, ad XV. Catholicorum dilemmas. Refutatae . 1703.
  • Dissertatio Chronologico-Polemica, De Ortu, Progressu, ac Diminutione Schismatis Graeci, atque Graeci Ritus Ecclesiae, cum Romana Ecclesia, dead Votis exoptata Reunione . 1703.
  • Castigatio illusoriae concionis Infamis Apostatae Meinolphi Wiarts Wartburgensis . 1704.
  • Consultatio Saluberrima, De reducenda stabili ac constanti tranquillitate & pace in Hungaria, per ejusdem adductionem in Unitatem Fidei ac Religionis . 1704.
  • Magnum Chaos Inter Confessionem Augustanam & Confessionem Augustinianam. Sive Discrimen ac Disconvenientia in Doctrina Fidei Confessionis Augustanae, a Sancti Augustini Doctrina . 1704.
  • Privata et Amica Disceptatio, Unius zelosissimi Catholici cum quibusdam Dominis Acatholicis, de Societate Jesu in Regno Hungariae retinenda . 1704.
  • Quinquaginta rationes et motiva, cur in tanta varietate religionum et Confessionum fidei in Christianitate moderno tempore vigentium, sola religio Romano-Catholica sit eligenda et omnibus aliis praeferenda . 1708.
  • Forum Scrutarium Antiquarum Haeresium, Ex quibus nostri temporis Haereses, inconcinne, & distortissime, consarcinatae sunt . 1707.
  • Turris Babel Seu Confusio Doctrinae Fidei inter modernos Acatholicos . 1707.
  • Doctrina Fidei Christianae, Primorum quinque Saeculorum, Seu Examen, Quaenam ex tot & tam varijs Religionibus modernis sit vera Christi Ecclesia . 1708.
  • Cavillationes Modernorum Acatholicorum Contra Romano-Catholicae Ecclesiae Unitatem . 1709.
  • Opusculorum polemicorum… partes II. Quibus per varias tractatus partim diversorum haereticorum evulgata typis opuscula & falsae doctrinae refutantur, partim catholicae religionis veritas plana, facili & solida methodo stabilitur . 1718-1730.
  • Oeconomia philosophica, ex tribus tomis RP M [artini] Sz [entiványi] collecta . 1746.

literature

Web links

Commons : Martin Szentiványi  - collection of images, videos and audio files

Individual evidence

  1. ^ Hungarian Electronic Library ; some sources cite March 29th as the date of death.
  2. The place of birth, German Sankt Johann in der Liptau , lies in what is now the Slovak part of the historical Kingdom of Hungary.