Józef Ignacy Kraszewski

from Wikipedia, the free encyclopedia
Józef Ignacy Kraszewski (around 1880) Podpis Józefa Ignacego Kraszewskiego (Czarna Perełka page002) .png
Memorial plaque at the Kraszewski Museum in Dresden

Józef Ignacy Kraszewski , Herb Jastrzębiec , pseudonym: Bogdan Bolesławita (born July 28, 1812 in Warsaw , † March 19, 1887 in Geneva ) was a Polish writer . He is best known for his series of historical novels Dzieje Polski (“The History of Poland”) and the Saxon trilogy .

life and work

Józef Ignacy Kraszewski was born in Warsaw as the eldest son of a poorly wealthy Polish noble family ( Szlachta ). He studied medicine in Vilnius , then philosophy, and was a supporter of the November uprising of 1830.

In 1861 he was a member of the Warsaw self-governing body Delegacja Miejska . After the January uprising in 1863 he escaped exile to Siberia only by fleeing . He actually intended to emigrate to France , but stayed in the Saxon royal seat of Dresden , which he reached on February 3, 1863. Here he met a large number of compatriots and was involved in relief efforts for Polish refugees. At first he took various apartments in the city center (Pillnitzer Strasse, Augustusstrasse , Hauptstrasse , Dippoldiswalder Gasse, Blumenstrasse, etc.).

From Dresden in 1863/64 and 1868 Kraszewski went on trips to Switzerland, Italy , France and Belgium and also visited the cities of Cologne , Berlin and Leipzig . He described his travel impressions as a serial article for a Polish newspaper; later a book with the title "Reiseblätter" appeared with it as a selection.

In 1869, his application for Saxon citizenship was granted. With these prerequisites he finally acquired a property surrounded by a garden in Dresden, Nordstrasse 27 (later 28). In the year of his 50th anniversary as a writer, he was able to buy a larger building at Nordstrasse 31 in 1879. He lived there until 1883 when, after more than 20 years of exile in Dresden, he was finally accused of working for the French secret service and arrested in Berlin.

After the trial before the Imperial Court in Leipzig, he was sentenced to three and a half years of imprisonment in Magdeburg . Due to his poor health, Kraszewski was released on bail in 1885 on convalescent leave. Returning to Dresden, he sold his property and left the city to look for a new domicile in San Remo . Here he not only hoped to restore his health, but also to avoid being arrested again. Fearing possible extradition, he finally decided to move to Geneva again. Kraszewski died there, four days after his arrival. He was buried in the crypt of the Church of St. Michael and Stanislaus in Krakow.

Kraszewski left about 240 novels and short stories . With his six Saxon novels written in Dresden between 1873 and 1885 - August the Strong , Countess Cosel , Flemmings List , Count Brühl , From the Seven Years War and The Governor of Warsaw - he created a comprehensive and colorful painting of the times of Electoral Saxony and Poland , their elected kings from 1697 to 1763 Elector Friedrich August I. (August the Strong, as Polish King: August II. ) and his son Elector Friedrich August II. (as Polish King: August III. ).

First one of his books was filmed in 1968: Countess Cosel . Almost 20 years later, DEFA took up the subject again and dedicated a six-part television series to the so-called Saxon trilogy , which was filmed in the GDR in 1983/84 and 1987 under the title Saxons Glory and Preussens Gloria - including a new version by Countess Cosel . Directed by Hans-Joachim Kasprzik .

The Kraszewski Museum has been located on the property at Nordstraße 28 (Lage) in Dresden, which was formerly inhabited by Kraszewski , since 1960 .

Influence on Lithuanian literature

The Lithuanian people were under Polish influence for centuries (→  Poland-Lithuania ). Similar to the Finnish epic Kalevala , the Estonian Kalevipoeg and the Latvian Lāčplēsis , Kraszewski (Lithuanian Juozapas Ignotas Kraševskis ) created a three-part epic Anafielas (1840-1845) from Lithuanian mythological sources. In his Polish version he already introduced many quotations in the Lithuanian language. The first part was translated into Lithuanian by Audrius Vištelis . According to Scholz, this Witolorauda ( Witold's complaint ) has the rank of a Lithuanian national epic . A German translation by A. Zipper followed in 1881.

Also in 1881 Kraszewski wrote a novel about the struggle of the Lithuanians against German knights under the title Ksiądz ( The Priest ).

Works

(sorted alphabetically)

  • Barani Kożuszek (1881)
  • Biografia Sokalskiego organisty Kotlety
  • Boża czekoladka (1858)
  • Boża opieka. Powieść osnuta na opowiadaniach XVIII wieku
  • Bracia Rywale
  • Bratanki
  • Bruehl (1874)
  • Budnik (1847)
  • Całe życie biedna
  • Caprea i Roma (1859)
  • Cet czy licho?
  • Chata za wsią (1842)
  • Czarna Perełka (1871)
  • Czasy kościuszkowskie
  • Czercza mogiła
  • Cześnikówny
  • Cztery wesela
  • Diabeł (1855)
  • Dola i niedola. Powieść z ostatnich lat XVIII wieku (1864)
  • Dwa światy (1856)
  • Dziad i baba
  • Dziadunio (1868)
  • Dzieci wieku (1857)
  • Dziecię Starego Miasta (1863)
  • Dziennik Serafiny (1876)
  • Dziwadła
  • Emisariusz
  • Ewunia
  • Głupi Maciuś
  • Grzechy hetmańskie. Obrazy z końca XVIII wieku
  • Herod baba
  • Historia kołka w płocie (1860)
  • Historia o bladej dziewczynie spod Ostrej Bramy
  • Historia o Janaszu Korczaku io pięknej miecznikównie: powieść z czasów Jana Sobieskiego (1874)
  • Historia Sawki (1842)
  • Hołota
  • Hrabina Cosel (1873, e-book )
  • Interesa familijne
  • Jak się pan Paweł żenił i jak się ożenił
  • Jaryna (1850)
  • Jermoła (Iermola, 1857)
  • Jesienią
  • Kamienica w Długim Rynku
  • Kartki z podróży
  • Kawał literata (1875)
  • Klasztor
  • Clin clinical
  • Komedianci
  • Kopciuszek
  • Cordecki
  • Kościół Świętomichalski w Wilnie
  • Król i Bondarywna. Powieść historyczna
  • Krzyż na rozstajnych drogach
  • Krzyżacy 1410
  • Kunigas (1881)
  • Kwiat paproci
  • Lalki: sceny przedślubne
  • Latarnia czarnoksięska (1843–1844)
  • Listy do rodziny
  • Lublana
  • Ładny chłopiec
  • Ładowa Pieczara (1852)
  • Macocha
  • Maleparta
  • Męczennicy. Marynka
  • Męczennicy. Well wysokościach
  • Milion posagu
  • Mistrz Twardowski (1840)
  • Mogilna. Obrazek współczesny
  • Morituri (1874-1875)
  • Moskal: obrazek współczesny narysowany z natury (1865)
  • Na bialskim zamku
  • Na cmentarzu - na wulkanie
  • Well tułactwie
  • Well wschodzie. Obrazek współczesny (1866)
  • Nad Modrym Dunajem
  • Nad Sprewą
  • Nera
  • Niebieskie migdały
  • Noc majowa
  • Ongi
  • Orbeka
  • Ostap Bondarczuk (1847)
  • Ostatni z Siekierzyńskich (1851)
  • Ostrożnie z ogniem
  • Pałac i folwark
  • Pamiętnik Mroczka (1870)
  • Pamiętnik panicza
  • Pamiętniki
  • Pan i szewc
  • Pan Karol
  • Pan major
  • Pan na czterech chłopach (1879)
  • Pan Walery
  • Panie kochanku: anegdota dramatyczna w trzech aktach
  • Papiery po Glince
  • Pod Blachą: powieść z końca XVIII wieku (1881)
  • Poeta i świat (1839)
  • Polska w czasie trzech rozbiorów 1772–1799
  • Pomywaczka: obrazek z końca XVIII wieku
  • Powieść bez tytułu (1854)
  • Powrót do Gniazda (1875)
  • Półdiablę weneckie
  • Professor Milczek
  • Przed burzą
  • Przygody pana Marka Hinczy. Rzecz z podań życia staroszlacheckiego
  • Pułkownikówna
  • Ramułtowie
  • Raptularz pana Mateusza Jasienickeigo. Z oryginału przepisany mutatis mutandis
  • Resurrecturi
  • Resztki życia
  • Roboty i prace: sceny i charaktery współczesne
  • Rzym za Nerona (1865)
  • Sąsiedzi
  • Sceny i charaktery z życia powszedniego (1878)
  • Sceny sejmowe. Grodno 1793 (1873)
  • Secret pana Czuryły. Historia jednego rezydenta wedle podań współczesnych opowiedziana
  • Serce i ręka (1875)
  • Sfinks (1847)
  • Sieroce dole
  • Skrypt Fleminga
  • Sprawa kryminalna
  • Stara baśń (1876)
  • Stańczykowa kronika od roku 1503 do 1508 (1841)
  • Stara Panna
  • Staropolska miłość
  • Starosta warszawski: obrazy historyczne z XVIII wieku
  • Starościna Bełska: opowiadanie historyczne 1770–1774
  • Stary sluga
  • Sto Diabłów
  • Syn marnotrawny (1879)
  • Szalona (1880)
  • Szaławiła
  • Szpieg (1864)
  • Śniehotowie
  • Tomko Prawdzic
  • Trapezologion
  • Tryumf wiary. Obrazek historyczny z czasów Mieczysława I-go
  • Tułacze (1868)
  • U babuni
  • Ulana (1842)
  • W baśń oblekły się dzieje
  • W pocie czoła. Z dziennika dorobkiewicza (1884)
  • W starym piecu
  • Warszawa 1794 (1873)
  • Wielki nieznajomy
  • Wielki świat małego miasteczka
  • Wilczek i wilczkowa
  • Wspomnienia Odessy, Jedysanu i Budżaku: dziennik przejażki w roku 1843 od 22 czerwca do 11 września
  • Wspomnienia Wołynia, Polesia i Litwy
  • Z chłopa król
  • Z siedmioletniej wojny (1875)
  • Z życia awanturnika
  • Zadora
  • Zaklęta księżniczka
  • Zemsta Czokołdowa
  • Złote jabłko
  • Złoty Jasieńko
  • Zygmuntowskie czasy. Powieść z roku 1572 (1846)
  • Zygzaki
  • Żacy krakowscy w roku 1549 (Kraków Students in 1549)
  • Żeliga
  • Żyd: obrazy współczesne (The Jew: Contemporary Pictures, 1866)
  • Żywot i przygody hrabi Gozdzkiego. Pan starosta Kaniowski
  • Żywot i sprawy Imć pana Medarda z Gołczwi Pełki z notat familijnych spisane (1876)
  • Novel series Dzieje Polski ( The History of Poland ) - 29 historical novels about the history of Poland in chronological order (1876–90)
    • Adama Polanowskiego dworzanina króla Jegomości Jana III notatki
    • Bajbuza: czasy Zygmunta III
    • Banita: czasy Stefana Batorego
    • Biały książę: czasy Ludwika Węgierskiego
    • Boleszczyce: powieść z czasów Bolesława Szczodrego
    • Boży gniew: czasy Jana Kazimierza
    • Bracia Zmartwychwstańcy: powieść z czasów Chrobrego
    • Like królowe
    • Historia prawdziwa o Petrku Właście palatynie, którego zwano Duninem: opowiadanie historyczne z XII wieku
    • Infantka
    • Jaszka Orfanem zwanego żywota i spraw pamiętnik: Jagiełłowie do Zygmunta
    • Jelita: powieść herbowa z r. 1331
    • Kraków za Łokietka: powieść historyczna
    • Król Chłopów: powieść historyczna z czasów Kazimierza Wielkiego
    • Król Piast: (Michał książę Wiśniowiecki)
    • Królewscy synowie: powieść z czasów Władysława Hermana i Krzywoustego
    • Lubonie: powieść z X wieku
    • Masław
    • Matka królów: czasy Jagiełłowe
    • Na królewskim dworze: czasy Władysława IV
    • Pogrobek: powieść z czasów przemysławowskich
    • Saskie ostatki: August III
    • Semko: czasy bezkrólewia po Ludwiku
    • Jagiełło i Jadwiga
    • Stach z Konar: powieść historyczna z czasów Kazimierza Sprawiedliwego
    • Stara baśń (1876)
    • Strzemieńczyk: czasy Władysława Warneńczyka
    • Syn Jazdona: powieść historyczna z czasów Bolesława Wstydliwego i Leszka Czarnego
    • Waligóra: powieść historyczna z czasów Leszka Białego
    • Za Sasów

German translations (selection)

  • “Master Twardowski. The Polish Faust ”, translation by Hans Max , Vienna without a year.
  • "Morituri", translation by Philipp Löbenstein , Leipzig 1878.
  • "Jermola the potter", translator unknown, Berlin 1947.
  • “How Mr. Paul was free. How Mr. Paul married ”, translation by Malvina Landesberger , Leipzig without a year.
  • “Travel sheets”, translation by Caesar Rymarowicz , Berlin without a year.
  • “Diary of a young nobleman”, translation by Henryk Bereska , Berlin 1955.
  • “Beloved of the King”, translation by Waldemar Krause, Rudolstadt 1956.
  • "King August the Strong", translation by Kristiane Lichtenfeld , Leipzig 1997.
  • "Countess Cosel", revision of an old anonymous translation by Elfriede Bergmann, Philipp Reclam jun. Leipzig, 1977 (Authorized edition in two volumes, Vienna, Pest, Leipzig, A. Hartleben's Verlag 1880) (1st part of the Saxon trilogy)
  • "Flemmings List", translation by Hubert Sauer-Zur , Leipzig 1996.
  • "Brühl", translation by Alois Hermann , Rudolstadt 1952. (2nd part of the Saxon trilogy)
  • "From the Seven Years' War", translation by Alois and Liselotte Hermann, Rudolstadt 1953. (3rd part of the Saxon trilogy)
  • “The Governor of Warsaw”, translation by Kristiane Lichtenfeld , Berlin 2003.
  • “The Jew”, translator unknown, year and place unknown.
  • “The two old ones”, translator unknown, Warsaw without a year.
  • “The poet and the world”, translation by W. Constant, Berlin without a year.
  • "A heroic woman", translation by Julius Meixner , Stuttgart 1885.
  • Dante. Lectures on divine comedy given in Cracow and Lemberg in 1867 by JI Kraszewski . Translation: S. Bohdanowicz. Dresden 1870, online

Secondary literature

  • Elżbieta Szymańska / Joanna Magacz: Kraszewski Museum in Dresden , Warsaw 2006. ISBN 83-89378-13-2
  • Zofia Wolska-Grodecka / Brigitte Eckart: Kraszewski Museum in Dresden , Warsaw 1996. ISBN 83-904307-3-8
  • Elżbieta Szymańska / Ulrike Bäumer: Mementos from the Kraszewski Museum in Dresden , no place or year.
  • Victor Krellmann: love letters in ebony black ink. The Polish poet Kraszewski in exile in Dresden. In: Philharmonische Blätter 1/2004, Dresden 2004.
  • Friedrich Scholz: The literatures of the Baltic States. Their creation and development. Westdeutscher Verlag, Opladen 1990. ISBN 3-531-05097-4

See also

List of Polish writers

Individual evidence

  1. Friedrich Scholz describes the content as follows: “Witold, a son of the pseudo-mythological Lithuanian goddess Milda, the goddess of love, and a mortal, a Lithuanian youth named Romus, is due to Perkonas, the highest god of the Lithuanian pantheon pursued the misstep of his mother. "

Web links

Commons : Józef Ignacy Kraszewski  - collection of pictures, videos and audio files